Derek Gripper
Derek Gripper, Güney Afrika’nın önde gelen gitaristlerinden biridir. Kora enstrümanına duyduğu ilgi, onu kora’nın en büyük eserlerini transkribe etmeye ve kaydetmeye yönlendirdi. Bu çalışmaları klasik gitarın yüzünü değiştirdi ve enstrümana ilk kez Afrika repertuarı kazandırdı.
Gripper’ın “One Night on Earth” adlı ilk kora çevirileri albümünü yayınladığında, klasik gitar efsanesi John Williams, bunun “mutlak bir şekilde imkansız olduğunu düşündüm, ta ki Derek Gripper’ı duyana kadar” demiştir. Kora ustası Toumani Diabaté ise bunun gerçekten tek bir kişi tarafından çalındığından emin olmak için doğrulama istemiştir. İkisi de Derek’i işbirliği yapmaya davet etmiş; Derek, Williams ile Londra’nın Shakespeare’s Globe ve King’s Place’de, Diabaté ve Symmetric Orkestrası ile Mali’nin Bamako kentindeki Acoustik Festivalinde performans sergilemiştir. 2016 yılında Carnegie Hall’deki ilk konseri Mali’nin Trio da Kali grubuyla gerçekleşmiş ve İngiliz Songlines dergisi, 2016 albümü “Libraries on Fire”ı Afrika ve Orta Doğu’da en iyi albümü ödülüne layık görmüştür.
Bu iki kayıt, kora/gitar çevirilerini müzik dünyasında ön plana çıkardı. Son dönem kayıtları “A Year of Swimming” (2020), “Billy Goes to Durban” (2021) ve “Sleep Songs for My Daughter” (2022), kora keşiflerinin unsurlarını kendi besteleri ve improvisasyonlarında kullanarak, saha ve stüdyoda kaydedildi. Ayrıca Bach kayıtlarıyla, Afrika müziğinin erken Avrupa müziğinin doğal sadeliğini yeniden yakalama konusunda bize çok şey öğretebileceğini gösterdi.
Cape Town’daki evinden dünya çapında turnelere çıkan Gripper, Malili kora ustası Ballaké Sissoko ile yeni bir ikili proje üzerinde işbirliği yapıyor ve Platoon müzik şirketi için kayıtlar yapıyor.
“Beş yıldız… Gripper, [kora] repertuarını olağan altı telli bir gitar üzerine muhteşem bir şekilde aktardı. [Toumani] Diabaté’yı kora’nın Segovia’sı veya John Williams’ı olarak görüyor ve onu solo bir enstrüman olarak destekliyor. Ve Gripper onu yeniden gitara taşıyor. Klasik gitar müziğinin tamamen yeni bir repertuarını açıyor… Afrika gitarını klasik müziğin ana akımına taşıyor.”
— SIMON BROUGHTON
“Gripper başardı… çalışmaları, Toumani’nin bestelerinin karmaşıklığına tam anlamıyla adaletle yaklaşan, derin bir güzelliğe sahip. Bu müziğin hiçbir şekilde basitleştirilmediği bir şekilde yapmak, solo gitar üzerinde şaşırtıcı bir başarıdır.”
— NIGEL WILLIAMSON, SONGLINES MAGAZINE
“Daha fazla bir sevgi emeği olan Gripper, bu bestelerin rüya gibi, içsel doğasına yeni bir safiyet getirdi. Şimdiye kadar gördüğüm en iyi kayıt!”
— TIM PANTING, CLASSICAL GUITAR MAGAZINE
“Sonuç şaşırtıcı, sadece teknik mükemmelliği değil, müzikalitesiyle de etkileyici. Gripper bu parçaları büyük bir klasik müzisyenden bekleyeceğiniz hassasiyet ve detaylı bir şekilde icra ediyor… Klasik gitar üzerinde Malili müziğin daha etkileyici ve tutkulu bir yorumunu hayal etmek zor.”
— BANNING EYRE, AFROPOP WORLDWIDE
ÖNEMLİ PERFORMANSLAR
John Williams ile Shakespeare’s Globe, King’s Place (Londra)
Debashish Battacharya ile King’s Place (Londra) (2019)
Carnegie Hall (New York), Kennedy Centre (Washington DC)
Lincoln Centre (New York)
Royal Albert Hall Elgar Room Glasgow Celtic Connections (Tommy Emmanuel ile birlikte)
La Cigale (Paris) (Eric Bib ve JJ Manteua için açılış)
Music Instrument Museum Phoenix (Kaki King ile birlikte)
Globalquerque! ALBQ (Debashish Bhatacharya ile birlikte)
Royal Irish Opera House’da Irish Academy için Müzik Enstrümanı Konuk Sanatçısı
Palais Montcalm,
Quebec Musique de Nuits,
Montreal Royal Conservatory,
Toronto Portland Oregon,
Arlene Schnitzer Hall “Making Tracks” serisi için UK turu (Paolo Angeli ile birlikte)
Rochester Jazz Festival
Toumani Diabate ile Festival Acoustik Bamako
Uppsala International Guitar Festival
Shakori Hills Folk Fest
Music Meeting Holland
Gümüşlük Klasik Müzik Festivali, Türkiye
Shambala Festival UK,
Festival Sud Arles France
Letterkenny- Ireland Earegail Arts Festival
St Catherine’s Church Vilnus Lithuania
Festival of Mali Brooklyn Bowl (New York)
Savannah Music Festival (Georgia)
Adelaide Guitar Festival
Sydney Guitar Festival
Rhode Island Guitar Festival (New York)
Lotus Festival, Bloomington Indiana
Classical Next Showcase,
Rotterdam Festival des 5 Continents, Switzerland
Oslo World Music Festival, Global Copenhagen
Harare International Festival of Arts
Bushfire Festival Swaziland (üç kez)
Sauti za Busara – Tcheka ile birlikte (Cape Verde)
Copenhagen Classical Guitar
Festival Arrhus Classical Guitar Festival
Dillington Classical Guitar Festival UK
Uppsalla Guitar Festival Sweden
Chicago World Music Festival
Ellnora Guitar Festival Champagne-Urbana
Cape Town World Music Festival
Karoo Klassique Classical Music Festival
Klein Karoo Kunste Fees, Cultivaria Kunste Fees
New Music Indaba, Grahamstown Festival
Robben Island Heritage Day (Nelson Mandela’nın katılımıyla)
Druga Godpa Festival (Ljubljana)
Musiques Metisses (Angouleme France)
BALLAKÉ SISSOKO
“Yirmi bir tel için on parmak, sihir buradan gelir ve sakince müziğe yerleşir. Ballaké Sissoko, bir melodist ve bir doğaçlamacı olarak yeteneğiyle, tatlı ve kristalimsi sesi ve korası ile bizi sarmalayan bir sanatçı.”
Ballaké Sissoko (1968 doğumlu) Malili bir kora çalgıcısıdır. Toumani Diabaté ve Taj Mahal ile çalışmış ve Driss El Maloumi ve Rajery ile birlikte 3MA grubunun bir üyesidir.
Ballaké’nin babası Djelimady Sissoko, Gambiya’dan Mali’ye taşınan ve ulusal orkestranın bir parçası olması için hükümet tarafından finanse edilen önemli bir müzisyendi. Jeli veya griot kastında doğan çoğu kişinin yaptığı gibi, Sissoko genç yaşta müzikle ilgilenmeye başladı. 1981’de 13 yaşındayken babasını kaybeden Sissoko, Ensemble Instrumental National du Mali’de babasının yerini aldı. Bir n’goni oyuncusu ve bir balafon oyuncusu ile üçlü Mande Tabolo’yu kurdu. Ayrıca yaşadığı bölgedeki ünlü kadın şarkıcılarla birlikte sahne almış ve 1999 yılında Toumani Diabaté ile yaptığı düetle ün kazanmıştır. 2000 yılında, bir n’goni ve bir balafon çalgıcısıyla birlikte Mande Tabolo adlı üçlüyü kurmuştur. 2005 yılında yayımlanan Tomora albümünde, kora çalgıcısı Toumani Diabaté, şarkıcılar Alboulkadri Barry ve Rokia Traoré ile Mali Ulusal Enstrümantal Ansamblu’nun keman solisti Fanga Diawara da yer almaktadır. Ekim 2009’da yayımlanan Chamber Music albümü, klasik çellist Vincent Ségal ile işbirliği sonucunda ortaya çıkmış ve Fransız No Format! ve Amerikan Six Degrees Records etiketleri tarafından yayımlanmıştır.
Son albümü Djourou’da, Ballaké Sissoko Salif Keita, Arthur Teboul (Feu! Chatterton), Camille, Oxmo Puccino, Vincent Segal ve Patrick Messina gibi çeşitli müzisyenleri davet ederek yeni ufuklara açılmıştır. Bu yüksek övgü alan yayında, müzikal sohbetin sanatını, Ballaké tarzında, uzun kora teli veya “djourou”nun diğer müzisyenlere ve kora’nın tarihine bağlantılarını yeni ipuçlarıyla örmüştür. Ballaké’nin üstün dinleme yeteneklerine olan borcu ve müzikal buluşmalar için olan yeteneği tartışılmazdır. Ancak bunlar aynı zamanda kendi enstrümanıyla sürekli olarak yaptığı uzun sohbetlerin meyveleridir. Bu tuhaf ve paradoksal “yalnız diyaloglar” sırasında kora’sını konuşturur ve onda uyandırdığı duygulara tepki verir, hayal gücünü ve parmaklarını muhteşem ve bilinmeyen manzaralara götürür. İşte burada, doğaçlamacı olarak sahip olduğu nitelikler kesin olarak görülebilir. Bu nitelikleri küçük bir çocukken Mali Enstrümantal Ansambl’ının saygın büyüklerinin gölgesinde yetiştirilmeye başladığı dönemlere kadar uzanır. Djourou çalışmalarına mola veren Ballaké, bu sekiz enstrümantal parçayı Belçika’daki Chapelle Sainte-Apolline’nin samimi atmosferinde kaydetmiştir. Bu kayıtlar hep birlikte, daha fazla kanıta ihtiyaç duymadan, bu sağduyulu küresel müzik devinin kırk yıllık kariyerinde ölçeklendirdiği ustalık ve özgürlüğün zirvesini ilan ediyor.
Ballaké, müzikte ülkesinin en önemli elçisidir. Sanatçı, kısa süre önce Berlin’deki ünlü COLORS stüdyosu tarafından yeni albümün açılış parçası olan ‘Nan Sira Madi’yi seslendirmesi için davet edilmiştir.